21 - 10 - 2016

Total cost of ownershit

Verscheen op 21-10-2016 op Corposcoop

Nee, dit is geen spelfoutje… In mijn dagelijkse werkpraktijk kom ik het begrip Total Cost of Ownership (TCO) maar al te vaak tegen. Corporaties gebruiken het als opdrachtgever (en melden trots dat ze op basis van TCO aanbesteden) en de bouwbedrijven streven in hun mooie plannen naar ‘een optimale TCO’. Kortom: Total Cost of Ownership is een hot item in de bouwkolom en iedereen vindt het belangrijk. Maar wat is het nu echt en hoe kun je ermee rekenen?

In de praktijk merk ik dat maar weinig professionals daadwerkelijk beslissingen nemen op basis van de TCO. In veel aanbestedingen wordt (het overgrote deel van) de keuze voor de winnende aanbieder toch bepaald door de prijs aan de voorkant. Soms wordt nog gevraagd naar een visie op onderhoud of een onderhoudsbegroting, maar in de scoring staat deze vaak los van de beoordeling van de prijs. En dat terwijl materiaalkeuzes aan de voorkant een enorm effect kunnen hebben op de onderhoudskosten. Zou het niet mooi zijn wanneer bij een aanbesteding niet de prijs aan de voorkant, maar de totale kosten en opbrengsten van de exploitatie centraal staan?

Om zo’n doorrekening te kunnen maken, is het van belang om te weten wat je uitgangspunten als opdrachtgever zijn. Een euro nu uitgeven aan kwaliteit, is iets anders dan diezelfde euro over tien jaar uitgeven aan vervanging of reparatie van een bouwdeel. Dat snapt iedereen op basis van gevoel, maar het is ook eenvoudig kwantificeerbaar te maken. Een netto contante waarde berekening neemt zaken als prijsontwikkeling en rendement mee om toekomstige euro’s met de euro’s van vandaag te kunnen vergelijken. Met de juiste parameters voor inflatie, prijsontwikkeling én een gewenst rendement of disconteringsvoet, kun je eenvoudig uitrekenen welke keuzes leiden tot de meest optimale TCO voor een project. De berekening is niet ingewikkeld, maar vereist wel dat je je als opdrachtgever verdiept in de rekenwijze en duidelijke keuzes maakt over de te hanteren parameters.

Nog interessanter wordt het als je als opdrachtgever de aanbieders in de markt weet uit te dagen om niet de laagste prijs aan de voorkant, maar een optimale TCO te bieden. En bovendien niet alleen de uitvoering, maar ook het onderhoud voor een langere periode onderdeel te laten worden van de opdracht. Dat stimuleert de aanbieder om echt doordachte keuzes te maken in materialisatie, detaillering en uitvoering van de opgave. Het vereist niet alleen kennis over TCO bij de corporatie, maar ook bij de aanbieders. Voor de corporatie is het van belang om de juiste kaders te stellen en een uniforme rekenwijze voor TCO voor te schrijven. Bij voorkeur verstrekt de opdrachtgever in het selectieproces een rekentool die de aanbieders ieder op basis van hun eigen keuzes kunnen invullen. Dat geeft de zekerheid dat de uitkomsten van de verschillende aanbieders ook daadwerkelijk goed met elkaar vergelijkbaar zijn. Voor de aanbieders in de selectie is het van belang om deze rekenwijze te doorgronden en de product- en materiaalkeuze af te stemmen op de toekomstige onderhoudskosten om zo tot een zo laag mogelijk TCO bedrag te komen.

Vooralsnog merk ik dat deze route nog maar weinig wordt gekozen en men nog vooral veel spreekt over TCO zonder deze concreet te maken. Daarmee degradeert het begrip TCO in de bouwkolom, net als al is gebeurd met zaken als ketensamenwerking en duurzaamheid. Iedereen heeft het erover, maar wie durft het meetbaar en concreet te maken?

Terug naar nieuws & blogs